Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) mevcut emeklilik sistemine ilave olarak tamamlayıcı niteliğinde bir emeklilik sistemidir. BES uzun yıllar yaptığınız birikimlerinizin zamanın içinde değerlenerek belirli süre sonunda size tanımlanan bir haktır. Bu sayede süre sonunda ya da emeklilik döneminizde size ek bir gelir sağlamaya yaran bir emeklilik sistemidir.
Bes Ne İşe Yarar
BES’in amacı küçük birikimlerle uzun vade sonunda birikiminizi toplu olarak ve gününüzün şartlarına göre değerlenmiş olarak geri alma amacı taşır. Zaman içinde yaptığınız küçük birikimlerinizin belirli fonlarda değerlenmesiyle dönem sonunda ister toplu olarak isterseniz de emekli maaşı şeklinde faydalanabileceğiniz bir sistemdir
BES’in günümüzde birkaç şartı bulunmaktadır. Kendi içinde çok detaylara ayrılsa da temel mantığı sabittir. Dönemlik olarak birikimler yap, seçtiğiniz fonlarda değerlendir ve dönem sonunda faydalan mantığıyla çalışmaktadır. Şuanda bu süre 10 yıl ve 56 yaşını doldurmuş olmak esas kuraldır. Ancak daha öncesinde ayrılma, ara verme ya da vaz geçme gibi opsiyonları da bulunmaktadır. Tabi bunlar karşılığında da belirli kesintilere uğrayabilir. Kayıpsız tüm olanaklardan faydalanmak için 10 yıl ve 56 yaş şartını sağlamanız en önemli temeldir. Bu şartları sağladıktan sonra birikimlerinizi toplu olarak tek seferde ya da aylık taksitler halinde yani emekli maaşı mantığıyla geri alabilirsiniz.
Devlet Katkısı
Yukarıda verdiğimiz bilgiler BES’in temellerini oluşturmaktadır. Ayrıca buna ilaveden ülkemizde uygulanan ve bireysel emeklilik sistemine otomotik katılım ya da kendi isteğiyle dahil olanlara devlet katkısı sağlanmaktadır. Bu oran bugün için %30 dur. Yani düzenli birikimlerinize ek olarak %30 da devlet tarafından destek sağlanarak sistemde kalmanız amaçlanır. Bu sayede daha fazla birikim yapma imkanınız doğacaktır. Yani sisteme sizin yatırdığınız 1000 TL için 300 TL’de devlet katkısı yansıtılır.
Devlet katkısının da kendi içinde detayları bulunmaktadır. Bu katkının tamamını hak edebilmek için 10 yıl sistemde kalıp 56 yaşını doldurma şartı aranmaktadır. Öncesinde çıkmak istediğiniz de ise belirli kesintilerden sonra yine devlet katkısının bir kısmını hak edebilirisniz. Aşağıda devlet katkısını yıllara göre hak ediş oranları gösterilmiştir:
- 3 yıl %15
- 6 yıl %35
- 10 yıl %65
- 10 yıl ve 56 yaş %100
Bu konuda daha fazla bilgi için devlet katkısı başlıklı içeriğimizi okuyabilirisiniz.
Fon Nedir
BES’in amacı küçük birikimler ile uzun vadede kazanmak olduğu için bu da ancak çeşitli enstürmanlar yardımıyla olmaktadır. BES’teki birikimleriniz de çeşitli fonlarda değerlenerek kazanç etmeniz sağlanır. Bu fonlar çeşitli içeriklerle farklı şirketler tarafından kurulan ve yönetilen fonlardır. Kendi içinde gruplara ayrılsa da en basit olarak altın, hisse senedi, para piyasası gibi çeşitli şekillerde değerlenirler. Çoğu zaman birikimlerinizin hangi fonda işlem görmesini siz seçebilirsiniz. Bu sayede birikimlerinizin nerede, nasıl değerlenmesi konusunda da yönetim sahibi olabilirsiniz.
Nasıl Katılabiliriz
Bireysele emeklilik sistemine bir çok banka ve sigorta şirketi gibi kurumlar aracılığıyla hesap açılarak dahil olunabilir. Onların belirlediği BES Planlarına bağlı olarak genelde temel mantık üzerine inşa edilmiş şekilde dahil olunabilir. BES Planları arasındaki ayrıma ve hangisinin size uygun olduğu konusunda daha sonra detaylı olarak inceleyeceğiz.
BES’in Geleceği
Her ne kadar bireysele emeklilik sistemi ülkemizde yeni bir kavranmış gibi görünse de kısa sürede bir çok kişiyi sisteme dahil etmeyi başarmıştır. Öyle ki bu sayının her geçen gün arttığı da öyle ki bugün itibariyle 16 milyon kişi bu sistemden faydalanmaktadır. Dolayısıyla her gün artan katılımcı ve fon sayıları nedeniyle gittikçe büyüyen bir alan olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Şüphesiz 10 yılda bu sayılara ulaşan BES gelecekte de insanlar için en önemli birikim ve emeklilik aracı olarak önemini korumaya devam edecektir.